Leerlingenparticipatie bij Djapo
Djapo is een educatieve organisatie en erkende NGO. Op hun website stellen ze zich als volgt voor:
Hoe leren kinderen en jongeren omgaan met maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering, sociale rechtvaardigheid en mensenrechten?
Djapo gelooft in de mogelijkheden van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling (EDO). We vertrekken vanuit complexe maatschappelijke thema’s en laten kinderen en jongeren inzoomen, uitzoomen, reflecteren, in dialoog gaan en vooruitkijken. Zo versterken ze hun vermogen om de wereld mee vorm te geven.
Djapo ziet de schoolomgeving als een belangrijke oefenplaats voor EDO. Daarom ontwikkelen we pedagogisch onderbouwd lesmateriaal en coachen we leerkrachten om met dat lesmateriaal aan de slag te gaan in de klas. Graag meer info over onze werking? Surf naar djapo.be.
Ook Djapo heeft een breed aanbod aan werkvormen die ingezet kunnen worden. Binnen het thema participatie in de klas gingen wij van VSK in overleg met Djapo om te kijken welke werkvormen het best bij dit thema pasten. Het materiaal dat je op deze pagina vindt, verschilt van wat je vindt rond feedback, evaluatie en eigenaar zijn van het leerproces. Dit materiaal is concreter: je krijgt werkvormen aangereikt die je als leerkracht helpen om élke leerling zijn of haar mening te laten verwoorden en die respectvol met andere meningen te gaan vergelijken. Dit materiaal leent zich uitstekend voor een vak als Project Algemene Vakken (PAV).
Elk van de volgende werkvormen van Djapo heeft als doel om jongeren bepaalde competenties aan te leren (bijvoorbeeld debatteren, communiceren, onderhandelen), om hun welbevinden te verhogen doordat ze de ruimte krijgen om hun mening te uiten en er naar hen geluisterd wordt en om hen voor te bereiden op later burgerschap.
De acht werkvormen kunnen als één bundel hier gedownload worden. Daarbovenop is er een document beschikbaar om op A3 te printen en als een soort mapje rond de bundel te plooien.
De werkvormen die Djapo ter beschikking gesteld heeft, zijn de volgende:
Via krantenartikels gaan jongeren de betekenis van waarden verkennen. Om de opdracht participatiever te maken, zou je als leerkracht de leerlingen zelf artikels kunnen laten zoeken, eventueel zelfs met betrekking tot de school, om op die manier tot een gesprek over waarden op school te komen.
Met deze werkvorm kun je de mening van alle leerlingen bevragen, zodat niet enkel de luide roepers aan bod komen.
Bij Joepie! Verdorie! worden de leerlingen verplicht om zich in te beelden hoe ze iets positief of iets negatief kunnen bekijken. Toegepast op de klas kan het hen helpen om beslissingen beter te begrijpen of in een bepaalde context te plaatsen.
De piramide zorgt ervoor dat leerlingen nadenken over bepaalde elementen, dat ze hun keuze beargumenteren en dat ze tot een gedragen en/of gezamenlijke beslissing of keuze komen. Op deze manier krijgt iedereen een stem.
De leerlingen komen via de methode Samen beslissen tot een gemeenschappelijk besluit over een idee of voorstel. Elke leerling mag zijn of haar mening geven.
De standpuntenpuzzel helpt leerlingen om niet alleen te luisteren naar elkaar maar ook om hun standpunten met elkaar te vergelijken. Een variant hierop vind je bij de standpuntentuin.
Via een tekening van een bloem drukken leerlingen hun mening uit en zien ze of ze overeenkomen of verschillen met andere leerlingen. Hierdoor kunnen ze in dialoog gaan met elkaar. Een variant hierop vind je bij de standpuntenpuzzel.
Door in de huid van (fictieve) personages te kruipen, gaan de leerlingen verschillende standpunten verkennen en vergelijken.
Wie op zoek is naar andere participatieve werkvormen om mee in de middelbare school aan de slag te gaan, kan hier een kijkje nemen.